تنبلی تخمدان یکی از شایعترین اختلالات هورمونی در زنان سنین باروری است که حدود 5 تا 10 درصد زنان را تحت تأثیر قرار میدهد. این بیماری با عدم تعادل هورمونی، بهویژه افزایش هورمونهای مردانه مانند آندروژنها، همراه است و باعث تشکیل کیستهای کوچک در تخمدانها میشود. علائم اصلی آن شامل قاعدگی نامنظم یا قطع قاعدگی، افزایش موهای زائد، آکنه، چاقی، و مشکلات باروری مانند نازایی به دلیل عدم تخمکگذاری منظم است. این اختلال اغلب با مقاومت به انسولین و افزایش خطر دیابت نوع 2، بیماریهای قلبی و فشار خون بالا همراه است. نازایی در این بیماران معمولاً ناشی از عدم تخمکگذاری است، اما با درمان مناسب، شانس بارداری افزایش مییابد.
درمان تنبلی تخمدان هیچگاه کامل و قطعی نیست، بلکه بر مدیریت علائم و بهبود باروری تمرکز دارد. رویکردهای اصلی عبارتند از:
این درمانها تحت نظر متخصص زنان و غدد درونریز انجام میشود و موفقیت آنها به شدت بیماری و عوامل فردی بستگی دارد.
زالودرمانی یک روش درمانی سنتی است که از زالوهای دارویی (Hirudo medicinalis) استفاده میکند. زالوها با چسبیدن به پوست، بزاقی حاوی مواد فعال مانند هیرودین (ضدلخته خون)، آنزیمهای ضدالتهاب، آنتیاکسیدانها و ترکیبات ایمونومدولاتوری ترشح میکنند. این مواد خونرسانی را بهبود میبخشند، التهاب را کاهش میدهند، سموم را دفع میکنند و تعادل هورمونی را ترویج میدهند. در طب سنتی ایرانی، این روش از دوران باستان برای درمان اختلالات زنانه به کار میرفته و امروزه به عنوان درمان مکمل در کنار روشهای مدرن استفاده میشود.
در طب سنتی ایرانی، تنبلی تخمدان با اصطلاح "احتباس تمس" (تورم و سفتی تخمدانها و قطع قاعدگی) شناخته میشود و زالودرمانی به عنوان یک روش مؤثر برای کاهش تورم تخمدان، تحریک قاعدگی و دفع مواد زائد پیشنهاد میشود. بزاق زالو با اثرات ضدالتهابی و آنتیاکسیدانی خود، التهاب لگن را کاهش داده و گردش خون در ناحیه تخمدانها و رحم را بهبود میبخشد. این امر میتواند به تنظیم هورمونها، کاهش کیستها و تحریک تخمکگذاری کمک کند.
در موارد نازایی مرتبط با PCOS، زالودرمانی به عنوان مکمل، التهابهای مزمن لگن (مانند اندومتریوز یا عفونتها) را درمان کرده و چسبندگیهای لولههای رحمی را حل میکند. گزارشهای موردی نشان میدهد که پس از 3 تا 4 ماه درمان (معمولاً 5 تا 10 جلسه، هر جلسه 4 تا 6 زالو در نواحی مانند زیر شکم، کمر و ساکرال)، قاعدگی منظم میشود، دردهای شکمی کاهش مییابد و بارداری در زنان نابارور رخ میدهد. مطالعات کوچک بر روی بیماران PCOS حاکی از کاهش سطح آندروژنها، بهبود حساسیت به انسولین و افزایش شانس IVF است. در یک گزارش نادر، بیمار 28 ساله با PCOS و آکنه پس از جلسات هیرودوتراپی، علائم را به طور قابل توجهی بهبود بخشید.
زالودرمانی همچنین برای مشکلات مرتبط مانند فیبروم رحم، کیستهای عملکردی و سندرم یائسگی مفید است و میتواند با طب سوزنی یا گیاهان دارویی (مانند پنجانگشت یا دارچین) ترکیب شود.
جلسات معمولاً هر 7 تا 10 روز یکبار انجام میشود و زالوها در نقاط خاص مانند ناحیه زیر شکم، پشت کمر، بین دو باسن یا نقاط انرژی (طبق طب سنتی) قرار میگیرند. هر جلسه حدود 30 تا 60 دقیقه طول میکشد و پس از آن، خونریزی خفیف (به دلیل ضدلخته) رخ میدهد که طبیعی است. درمان کامل اغلب 2 تا 4 ماه طول میکشد. این روش باید توسط متخصصان آموزشدیده انجام شود تا از عفونت جلوگیری شود.
فواید:
برای دیدن فیلم درمان نازایی و تنبلی تخمدان, روی همین خط ضربه بزنید