زالو درمانی بهتره یا حجامت ؟
در مورد اینکه زالودرمانی (Leech therapy) بهتر است یا حجامت، نمیتوان یک پاسخ قاطع داد. هر دو روش از درمانهای سنتی هستند که در طب ایرانی جایگاه دارند و هر کدام مزایا و موارد کاربرد و منع مصرف خاص خود را دارند. انتخاب بین این دو روش بستگی به شرایط بیمار، نوع بیماری و تشخیص پزشک متخصص طب سنتی دارد.
حجامت:
چیستی: حجامت (Cupping) نوعی خونگیری است که با ایجاد مکش روی پوست و سپس خراشهای سطحی، مقداری خون از بدن خارج میشود. این روش معمولاً برای دفع مواد زائد از بدن و کمک به روند درمان برخی بیماریها انجام میشود.
مزایا (ادعایی در طب سنتی):
کاهش درد و التهاب (مخصوصا دردهای مفصلی و سیاتیک)
تصفیه خون و بهبود گردش خون
تقویت سیستم ایمنی
رفع خستگی و آلرژی
میتواند برای پیشگیری نیز مؤثر باشد.
موارد منع مصرف (یا احتیاط):
کمخونی شدید
بیماریهای خاص (مانند هموفیلی، سرطان، نارسایی قلبی، کلیوی یا کبدی)
مصرف داروهای رقیقکننده خون
زنان باردار و شیرده
کودکان زیر 2 سال و افراد بسیار مسن (بالای 60 تا 80 سال با احتیاط و با نظر پزشک)
افراد دارای زخم باز، اگزما، پسوریازیس یا سایر مشکلات پوستی در محل حجامت
در زمان عصبانیت، گرسنگی یا پرخوری شدید
در دوران قاعدگی بانوان (به خصوص روز اول)
بعد از جراحی قلب باز (حداقل 2 سال)
نکات: حجامت بیشتر برای پاکسازی عمومی خون و دفع سموم از مویرگهای سطحی پوست استفاده میشود.
زالودرمانی:
چیستی: در زالودرمانی، از زالوهای طبی برای مکیدن خون و ترشح مواد درمانی از بزاق آنها استفاده میشود. بزاق زالو حاوی ترکیباتی مانند هیرودین (ضدانعقاد)، هیالورونیداز و مواد بیحسکننده و گشادکننده عروق است.
مزایا (ادعایی در طب سنتی):
بهبود گردش خون، به خصوص در مناطقی که عروق آسیب دیده یا بسته شدهاند.
کاهش التهاب و درد (مانند آرتروز زانو، دردهای مفصلی و سیاتیک)
رقیق کردن خون (مفید برای غلظت خون و کاهش فشار روی قلب)
تحریک فرآیندهای سلولی مربوط به ترمیم بافت و بهبود سریعتر زخمها
کمک به جوانسازی پوست و رفع جوش و اسکار (به دلیل خواص ضد باکتریایی و ضد میکروبی)
موارد منع مصرف (یا احتیاط):
اختلالات خونریزی (مانند هموفیلی)
مصرف داروهای رقیقکننده خون (باید با مشورت پزشک قطع شوند)
کمخونی
زنان باردار و شیرده
وجود سوختگی یا زخم باز در ناحیه مورد نظر
سابقه آلرژیک به زالو
دیابت یا زخم دیابتی در پاها
بیماریهای شدید شریانی محیطی
افراد زیر 18 سال (با احتیاط)
تب، لرز، مشکلات گردش خون شدید
نکات: زالودرمانی بیشتر در مواردی کاربرد دارد که نیاز به پاکسازی و بهبود گردش خون در یک ناحیه خاص و موضعی باشد و یا نیاز به بهرهمندی از خواص درمانی بزاق زالو باشد.
نتیجهگیری:
هیچ کدام از این دو روش به طور مطلق بر دیگری برتری ندارد. انتخاب هر یک باید با تشخیص دقیق پزشک متخصص طب سنتی و بر اساس شرایط فردی، مزاج، نوع بیماری و هدف درمانی صورت گیرد. در برخی موارد ممکن است پزشک هر دو روش را به صورت ترکیبی یا در زمانهای متفاوت توصیه کند.
همواره تاکید میشود که این درمانها باید تحت نظر پزشک متخصص و در مراکز معتبر و با رعایت کامل اصول بهداشتی انجام شوند.